Atatürk Üniversitesi yayınlarının editoryal süreçleri International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE), World Association of Medical Editors (WAME), Council of Science Editors (CSE), Committee on Publication Ethics (COPE), European Association of Science Editors (EASE) ve National Information Standards Organization (NISO) kılavuzlarına uygun olarak yürütülmektedir. Dergiler, Scholarly Publishing'de Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri'ne uygun biçimde yayın yapmaktadır (doaj.org/bestpractice).
ETİK İLKELER
Araştırma makalelerinde, klinik çalışmalar ve deneyler, ilaç araştırmaları ve bazı olgu sunumları için, World Medical Association Declaration of Helsinki “Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects”, (Ekim 2013’te düzenlenmiş, www.wma.net) uyarınca hazırlanmış Etik Kurul raporu olması şart tutulmaktadır. İhtiyaç duyulması halinde Etik Kurul raporu veya eşdeğeri olan resmi bir yazı yazarlardan talep edilebilir. İnsanlar üzerinde yapılmış deneysel çalışmaların sonuçlarını bildiren yazılarda, çalışmanın yapıldığı kişilere uygulanan prosedürlerin niteliği tümüyle açıklanmalı, onaylarının alındığına dair bir bilgilendirmeye metin içinde yer verilmelidir. Hasta onamları, Etik Kurul raporunun alındığı kurumun adı, onay belgesinin numarası ve tarihi ana metin dosyasında Yöntemler başlığı altında verilmelidir. Hasta bilgilerinin gizliliğini korumak yazarların sorumluluğundadır. Hastaların kimliğini açığa çıkarabilecek fotoğraflar için hastadan ya da yasal temsilcilerinden alınan imzalı izinlerin de gönderilmesi gereklidir.
Bu tür yazılar, etik kurul onayı olmadığı için editör incelemesinden sonra reddedilebilir.
Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar için, uluslararası anlaşmalara uygun olarak Etik Kurul onayı bulunan araştırma protokolleri (Laboratuvar hayvanlarının bakımı ve kullanımı kılavuzu, 8. baskı, 2011" ve/veya "Hayvanları İçeren Biyomedikal Araştırmalar İçin Uluslararası Rehber İlkeler, 2012") gereklidir. Ayrıca bu tür çalışmalarda hayvanların acı ve ızdırap çekmemesi için alınan önlemler açıkça belirtilmelidir.
İNTİHAL VE ETİK İHLALLER
Tüm makaleler, hakem değerlendirmesi öncesinde ve/veya üretim sürecinde bir benzerlik tespit yazılımı (iThenticate by CrossCheck) tarafından taranmaktadır.
Yazarların aşağıda örneklenen her türlü intihalden ve etik ihlalden kaçınmaları beklenmektedir.
Kendi kendine intihal (metin geri dönüşümü): Yazarın önceki yayınlarından alıntı yapmadan bölümleri veya cümleleri başka bir makalesinde kullanması anlamına gelir. İfadelerin veya cümlelerin yazarı siz olsanız bile, metin daha önce yayınlanmış verilerle kabul edilemez benzerliklere sahip olmamalıdır.
Salamizasyon: Bir araştırmanın aynı verilerini birkaç farklı makalede kullanılmasıdır. Bir çalışmanın aynı hipotezlerini, popülasyonunu ve yöntemlerini farklı makalelere bildirmek kabul edilemez.
Veri Üretimi: Verilerin toplanması veya deneyler sırasında hiç oluşmamış verilerin çalışmaya eklenmesidir. Sonuçlar ve yorumlanması, eksiksiz veri setlerine dayandırılmalı ve buna göre raporlanmalıdır.
Veri Manipülasyonu: Yanlış bir izlenim vermek amacıyla araştırma verilerinin manipüle edilmesi anlamına gelir. Buna, görüntülerin manipüle edilmesi (örn. mikrograflar, jeller, radyolojik görüntüler), aykırı değerlerin veya "uygunsuz" sonuçların kaldırılması, veri noktalarının değiştirilmesi vb. dahildir.
Yayın Kurulu, dergilere gönderilen çalışmalar hakkındaki intihal, atıf manipülasyonu ve veri sahteciliği iddia ve şüpheleri karşısında COPE kurallarına uygun olarak hareket edecektir.
YAZARLIK
Yazar olarak listelenen herkesin ICMJE (www.icmje.org) tarafından önerilen yazarlık kriterlerini karşılaması gerekmektedir. ICMJE, yazarların aşağıdaki 4 kriteri karşılamasını önermektedir:
1. Çalışmanın konseptine/tasarımına; ya da çalışma için verilerin toplanmasına, analiz edilmesine ve yorumlanmasına önemli katkı sağlamış olmak; VE
2. Yazı taslağını hazırlamış ya da önemli fikirsel içeriğin eleştirel incelemelerini yapmış olmak; VE
3. Yazının yayından önceki son halini gözden geçirmiş ve onaylamış olmak; VE
4.Çalışmanın herhangi bir bölümünün geçerliliği ve doğruluğuna ilişkin soruların uygun şekilde soruşturulduğunun ve çözümlendiğinin garantisini vermek amacıyla çalışmanın her yönünden sorumlu olmayı kabul etmek.
Bir yazar, çalışmada katkı sağladığı kısımların sorumluluğunu almasına ek olarak, diğer yazarların çalışmanın hangi kısımlarından sorumlu olduğunu da teşhis edebilmelidir. Ayrıca, yazarlar birbirlerinin katkılarının bütünlüğüne güven duymalılardır.
Yazar olarak belirtilen her kişi yazarlığın dört kriterini karşılamalıdır ve bu dört kriteri karşılayan her kişi yazar olarak tanımlanmalıdır. Dört kriterin hepsini karşılamayan kişilere makalenin başlık sayfasında teşekkür edilmelidir.
Tüm dergiler, yazarlık haklarına uygun hareket etmek ve hayalet veya fahri yazarlığı önlemek için, ilk gönderim sürecinde ilgili yazarların Telif Hakkı Sözleşmesi ve Yazarlık Katkı formunun (ilgili derginin web sitesinden indirilebilir) imzalı ve taranmış bir sürümünü göndermelerini ister. Yayın Kurulu’nun gönderilen bir makalede “lütuf yazarlık” olduğundan şüphelenmesi durumunda, söz konusu makale değerlendirme yapılmaksızın reddedilecektir. Makale gönderimi kapsamında; sorumlu yazar makale gönderim ve değerlendirme süreçleri boyunca yazarlık ile ilgili tüm sorumluluğu kabul ettiğini bildiren kısa bir ön yazı göndermelidir.
YAZAR DEĞİŞİKLİĞİ
Atatürk Üniversitesi Yayınları, makale yazarlarını Başlık Sayfasındaki beyana göre kabul etmektedir. Bu nedenle, yazar sıralamasını doğru beyan etmek yazarların sorumluluğundadır. Makale gönderiminden sonra yazarlık değişikliğine ilişkin talepler (ör. yazarların çıkarılması/eklenmesi, sıranın değiştirilmesi vb.) yayın kurulunun onayına tabidir. Yayın Kurulu bu tür vakaları araştıracak ve COPE akış şemalarına göre hareket edecektir.
Yazarlıkla ilgili değişiklik talepleri, değişikliğin nedenlerini belirten resmi bir yazı ile Yazı İşleri Müdürlüğü'ne gönderilmelidir. Mektup tüm yazarlar tarafından imzalanmalı ve yazarlık değişikliğine ilişkin onaylarını içermelidir. Talep Yayın Kurulu tarafından onaylanırsa, yazarların nihai sıra listesine göre yeni bir Telif Hakkı Sözleşmesi Formu ıslak imzalı olarak yeniden gönderilmelidir.
ÇIKAR ÇATIŞMASI
Bir çalışma için kişi ya da kurumlardan alınan her türlü finansal destek Yayın Kurulu’na beyan edilmelidir.Potansiyel çıkar çatışmalarını bildirmek amacıyla, ICMJE Potansiyel Çıkar Çatışmaları Formu katkı sağlayan tüm yazarlar tarafından ayrı ayrı doldurulmalıdır. Editörler, yazarlar ve hakemler ile ilgili potansiyel çıkar çatışması vakaları derginin Yayın Kurulu tarafından COPE ve ICMJE rehberleri kapsamında değerlendirilmektedir.
YAYIN SONRASI DÜZELTME TALEPLERİ VE İADELER
İçeriğin yayınlanmasından sonra iletilen düzeltme talepleri editör kararına tabidir. Editörler, talepleri dergi yayın politikalarını inceleyerek, ICMJE ve COPE kılavuzlarında belirtilen editoryal standartları dikkate alarak inceler. Düzeltme/değişikliğin uygulanması kabul edilirse, makale Erratum veya Düzeltme metni ile güncellenir. Güncel içerik ilgili dizinlerde de güncellenir.
Etik ihlal ile ilgili endişelerin olduğu durumlarda, konu editörler tarafından COPE yönergelerine göre araştırılacaktır. Soruşturma endişenin doğrulanmasıyla sonuçlanırsa, bir geri çekme bildirimi yayınlanacaktır. Makale derginin çevrimiçi versiyonunda kalacak ve geri çekme bildirimi makalenin kaydına eklenecektir. Makale kaydı, ilgili dizinlerde de güncellenecektir.
GERİ ÇEKME TALEBİ
Makalelerin geri çekilme talepleri derginin Yayın Kurulu tarafından incelenir. Tüm yazarlar tarafından imzalanmış, isteği ve nedenlerini açıkça belirten bir mektup dergi editörüne gönderilmelidir. Yazarlar, çalışmalarını geri çekme talebi onaylanmadıkça değerlendirilmek üzere başka bir dergiye gönderemezler.
İTİRAZ VE ŞİKAYET
Dergilerin Yayın Kurulları, itiraz ve şikayet vakalarını, COPE rehberleri kapsamında işleme almaktadır. Yazarlar, itiraz ve şikayetleri için doğrudan Editöryel Ofis ile temasa geçebilirler. İhtiyaç duyulduğunda Yayın Kurulu’nun kendi içinde çözemediği konular için tarafsız bir temsilci atanmaktadır. İtiraz ve şikayetler için karar verme süreçlerinde nihai kararı Baş Editör verecektir.
SORUMLULUK REDDİ
Atatürk Üniversitesi yayınlarında yer alan ifadeler veya görüşler, editörlerin, yayın kurulunun, üniversitenin veya yayıncının görüşlerini değil, yazar(lar)ın görüşlerini yansıtır. E, Yayın kurulu, üniversite ve yayıncı bu tür materyaller için herhangi bir sorumluluk veya yükümlülük kabul etmemektedir. Yayınlanan içerikle ilgili nihai sorumluluk yazarlara aittir.